Badania ujawniają niepokojące zmiany w stratosferze. Ta warstwa ziemskiej atmosfery kurczy się przez działalność człowieka

Międzynarodowy zespół naukowców opublikował najnowsze wyniki badań dotyczące stratosfery. Opracowanie jest bardzo cenne, bo stosunkowo niewiele jest badań, które obszernie opisują zachodzące zmiany w tej warstwie atmosfery. Połączony zespół ośmiu ośrodków badawczych z 5 krajów pod przewodnictwem czeskiego Wydziału Fizyki Atmosfery z Uniwersytetu Karola wskazał, że stratosfera w ziemskiej atmosferze kurczy się i ten trend będzie się nadal utrzymywał ze względu na postępujący wzrost koncentracji gazów cieplarnianych.

Stratosfera w ziemskiej atmosferze kurczy się o ponad 100 metrów na dekadę

Wiele badań wcześniej skupiło się na troposferze, czyli warstwie atmosfery w której żyjemy i zachodzą główne zjawiska atmosferyczne. Od początku XX wieku troposfera ziemska jest znana z powodu zmian klimatu, bo obserwujemy bardzo gwałtowny wzrost temperatury globalnej, nigdy wcześniej nienotowany tak szybko, w tak krótkim okresie. Jednocześnie pojawiły się hipotezy, że stratosfera, będąca warstwą atmosfery na wysokości około 20-60 km powinna się kurczyć, częściowo z powodu przerzedzenia warstwy ozonowej.

Niepokojące zmiany w stratosferze. Ta warstwa atmosfery zmniejsza się z powodu zmian klimatycznych wywołanych działalnością człowieka przez emisję gazów cieplarnianych. Z kolei zasięg troposfery zwiększa się

Czescy naukowcy wskazali w badaniu, że zasięg stratosfery naprawdę się kurczy. Średnia od roku 1980 wskazuje na zmniejszanie się tej warstwy atmosfery o ponad 100 metrów na dekadę. To oznacza, że w przeciągu ostatnich 40 lat, stratosfera skurczyła się o ponad 400 metrów! Główną przyczyną tego stanu jest wzrost stężenia gazów cieplarnianych.

Jeśli emisja gazów cieplarnianych rozwinie się według średniego scenariusza RCP7.0, zasięg stratosfery zmniejszy się o 1,3 km do 2080 roku. Stratosfera straci aż 4 % swojego zasięgu w zaledwie 100 lat! Zmniejszenie skali stratosfery może być nowym wskaźnikiem zmian klimatycznych.

Zmiany gęstości wyższych warstw atmosferycznych wpłyną na docelową wysokość orbitalną satelitów. Może się okazać, że praca satelitów np. systemu GPS i Galileo, będzie niemożliwa na dotychczasowej wysokości. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Environmental Research Letters.

Przypomnijmy o jeszcze jednych wynikach badań dotyczących stratosfery. Pomiary wskazują, że w stratosferze postępuje gwałtowne globalne ochłodzenie. Warto również pamiętać, że zachodzące zmiany w stratosferze mają również wpływ na skrajne warunki pogodowe w troposferze, o czym przekonaliśmy się minionej zimy, gdy przez gwałtowne ocieplenie stratosferyczne doszło do rozbicia wiru polarnego. W konsekwencji mieliśmy sporo anomalii, jak choćby rekordowe mrozy w Teksasie.

DobraPogoda24, Katedra Fizyki Atmosfery MFF UK