Rekordy temperatur w styczniu w Polsce. Od -40 do 19 stopni. Możliwa potężna zima i powiew ciepła
Styczeń to jeden z najzimniejszych miesięcy w Polsce w ciągu całego roku. Potrafi przynieść siarczysty mróz z długotrwałą falą mrozu, jak również pierwsze poważniejsze powiewy ciepła. Ekstrema rekordowych temperatur wahają się od -40, do blisko 19 st. C. Pierwszy miesiąc roku pod względem pogodowym w Polsce stać więc na bardzo dużo. W zależności od sytuacji barycznej możemy z dnia na dzień przejść w kierunku mroźnej zimy lub powiewu cieplejszej aury. Najczęściej pogoda jest jednak zmienna i wykazuje się dynamicznymi zmianami balansującymi w pobliżu środka ekstremów. Możliwe są również silne cyrkulacje strefowe z łagodną zimą, ale z ryzykiem przechodzenia wichur nazywanych orkanami na zachodzie Europy.
Reanaliza napływu zimnego powietrza do Polski i wschodniej Europy, 11 stycznia 1940
Aktualnie w oficjalnych danych nadal widnieje absolutny rekord temperatury minimalnej -41 st. C., jaki miałby zostać zanotowany 11 stycznia 1940 roku w Siedlcach. Analiza danych z tego dnia, w tym reanaliza, a także porównanie do pomiarów z innych stacji coraz bardziej przekonuje, że wartość ta jest błędna i nie powinna widnieć, jako najniższa temperatura w styczniu. Nie da się tego jednoznacznie rozstrzygnąć, więc ostatecznie wspominamy o niej, ale nie uznajemy, jako wartość absolutnego ekstremum.
Rekordy temperatur minimalnych w styczniu w Polsce:
1. -39,8 st. C., Puścizna Rękowiańska, 8 stycznia 2017 - jest to pomiar nieoficjalny, ale wykonany zgodnie z wytycznymi WMO.
2. -38,7 st. C., Białowieża, 11 stycznia 1950
3. -37,5 st. C., Przemyśl, 11 stycznia 1950
Reanaliza napływu chłodnego powietrza do Polski w dniu ustanowienia rekordowego mrozu, 8 stycznia 2017
Rekordy temperatur maksymalnych w styczniu w Polsce
Styczeń potrafi również przynieść nietypowe wysokie wzrosty temperatur, gdy ciepłe powietrza z południa i południowego zachodu dociera do Polski.
1. 19 st. C., Jodłownik, 1 stycznia 2023
2. 18,9 st. C., Warszawa-Okęcie i Korbielów, 1 stycznia 2023
3. 18,7 st. C. Głuchołazy, 1 stycznia 2023
Reanaliza napływu powietrza i temperatury na wysokości 1,5 km w dniu ustanowienia rekordowej temperatury ciepła w styczniu w Polsce, 6 stycznia 1999
Styczeń coraz cieplejszy w Polsce
Ocieplenie klimatu nie omija również stycznia. Mimo, że miesiąc ten nadal przynosi i będzie przynosić silniejszy mróz i okresami powiewy prawdziwej zimy z opadami śniegu, to średnia temperatura rośnie w zasadzie z dekady na dekadę. Dobrym odniesieniem są normy klimatyczne z ostatnich okresów bazowych. Przykładowo, w Rzeszowie średnia temperatura stycznia w latach 1981-2010 wynosiła -2,3 st. C., ale już w latach 1991 - 2020 wynosi -1,9 st. C. Temperatura więc rośnie zgodnie z prognozami klimatycznymi. Na wybrzeżu i krańcach zachodnich Polski jest to już wartość dodatnia.
Średnia temperatura w Polsce w styczniu, norma z lat 1991-2020. Dane: IMGW
Styczeń to nie jest bardzo deszczowy miesiąc w Polsce. Średnia suma opadów waha się na obszarze kraju, od około 25, do 60 mm. Więcej pada w rejonach podgórskich, zwłaszcza w Tatrach. Część tych opadów ma postać śniegu. Na Kasprowym Wierchu styczniowa norma opadów wynosi 150,1 mm.
Średnia suma opadów w Polsce w styczniu. Norma opadów z lat 1991-2020. Dane: IMGW
O rekordowych temperaturach w grudniu dowiecie się z poprzedniego naszego artykułu.
Aktualizacja: 1 stycznia 2023 - Został pobity rekord temperatury maksymalnej 18,6 st. C. dla stycznia z miejscowości Pszenno pochodzący z 6 stycznia 1999 roku. Nowy rekord wynosi 19 st. C. i został ustanowiony w miejscowości Jodłownik. Na kolejnym miejscu jest pomiar ze stacji Warszawa - Okęcie.
DobraPogoda24.pl