Słońce na początku czerwca w Polsce świeciło silniej niż powinno i to przy zachmurzeniu. Jak to możliwe?
W ciągu roku zdarzają się nietypowe zjawiska pogodowe, które są na tyle ciekawe aby poruszyć temat znacznie szerzej. Jednym z przykładów jest promieniowanie słoneczne docierające do powierzchni Ziemi. Generalnie, im czystsza masa powietrza i mniejsze zachmurzenie, tym natężenie promieniowania słonecznego jest większe. Możemy się o tym przekonać podczas stosunkowo chłodnych dni, gdy napływa czyste powietrze arktyczne. Wówczas natężenie promieniowania słonecznego jest wyjątkowo wysokie, mimo, że temperatura powietrza na to mogłaby nie wskazywać. Uśrednione dane satelitarne wskazują, że stała słoneczna promieniowania docierająca do Ziemi wynosi 1361 W/m2. Pamiętajmy jednak, że stała słoneczna ulega niewielkim wahaniom, w zależności od cykli słonecznych o 0,1-0,2%, dlatego nie jest traktowana jako stała fizyczna. Zdarzają się w ciągu roku nieliczne dni, zazwyczaj kilka razy, gdy poziom promieniowania słonecznego jest większy i co ciekawe, nie jest to sytuacja przy braku zachmurzenia, a wręcz przeciwnie. W tym 2021 roku, po raz pierwszy i to dwukrotnie w ciągu dnia, natężenie promieniowania słonecznego w Polsce było większe od stałej słonecznej - poinformował ekspert dr hab. Krzysztof Markowicz.
Promieniowanie słoneczne w Polsce, było większe od stałej słonecznej. Pomiary z 2 czerwca 2021. Dane: SolarAOT
Na stacji SolarAOT w pobliżu Strzyżowa na Podkarpaciu - zaobserwowano natężenie promieniowania słonecznego wyższe niż na górnej granicy atmosfery. Wartość około 1361 W/m2 zmierzono o godzinie 11:45 i 12:30, natomiast wartość stałej słonecznej na górnej granicy atmosfery wynosiła jedynie 1324 W/m2 ze względu na dużą odległość od Słońca (zbliżamy się aphelium). Moment przekroczenia stałej słonecznej na Ziemi został zarejestrowany na kamerze całego nieba. Wynika z niego, że stopień zachmurzenia wynosił około 85-90% chmurami niskiego piętra. Natomiast tarcza słoneczna była widoczna przez niewielką przerwę w warstwie chmur.
Zachmurzenie nad Polską na Podkarpaciu w czasie notowania natężenia promieniowania słonecznego większego od stałej słonecznej. Foto NASA: 2 czerwca 2021
Tylko w takich przypadkach możliwe jest przekroczenie stałej słonecznej. Chmury działają jak soczewki zwiększając promieniowania rozproszone docierające do powierzchni ziemi - wyjaśnia Markowicz, współpracujący z naszą redakcją.
Kamera całego nieba na stacji SolarAOT na Podkarpaciu. Zdjęcie z 2 czerwca 2021
Również na naszej stacji w Rzeszowie w tym dniu, zanotowaliśmy chwilowy duży skok natężenia promieniowania słonecznego. O godzinie 13:14 wynosiło około 1352,40 W/m2, czyli było większe od stałej słonecznej wynoszącej wtedy 1324 W/m2.
Natężenie promieniowanie słonecznego w Rzeszowie. Pomiar z 2 czerwca 2021
Kolosalny wpływ na natężenie promieniowania słonecznego ma jakość i kierunek napływającego powietrza. Powietrze czyste zawiera bardzo mało aerozoli, w tym hydrometeorów i cząsteczek gazu pochłaniających i rozpraszających bezpośrednie promieniowanie. Z tego powodu irradiacja słoneczna jest przeważnie niższa. Poprzedni taki przykład, gdy natężenie promieniowania słonecznego w Polsce było wyższe od stałej słonecznej, pochodzi z lipca 2018 roku.
DobraPogoda24.pl, SolarAOT
