Wir polarny coraz silniejszy. Wpłynie na pogodę w zimie. Prognozy śnieżyc i wichur mogą zaskoczyć
Już tylko kilkanaście dni dzieli nas od początku meteorologicznej zimy. Z tego powodu będziemy częściej sprawdzać w jakiej kondycji jest wir polarny, bo ma kluczowy wpływ na pogodę w zimie w wielu regionach północnej półkuli Ziemi, w tym w Europie i Polsce. Od jego siły i pory rozbicia zależy, czy zima będzie mroźna i śnieżna, a może przeciągną się warunki atmosferyczne z łagodnymi temperaturami, ale z częstymi opadami deszczu i czasami śniegu z ryzykiem wichur oraz orkanów.
Prognozowany zasięg występowania wiru polarnego w stratosferze, 20 listopada 2023
Wir polarny jest sezonowym zjawiskiem na Ziemi występującym w stratosferze nad biegunem północnym i południowym. Powstaje w sezonie jesiennym ze szczytem rozwoju w okolicach grudnia z tendencją przeciągania na początek stycznia, gdy później dochodzi do jego rozbicia. To dane uogólnione ze średniej. W rzeczywistości w każdym sezonie bywa różnie, dlatego tak ważne jest jego śledzenie.
Prognozowany obszar występowania wiru polarnego, 14 listopada 2023
Po dość ospałym początku, w listopadzie obserwujemy stopniową intensyfikację i rozwój wiru polarnego. Prognozowana prędkość wiatru przekracza już 225 km/h i będzie nadal rosnąć w drugiej połowie listopada. Wokół wiru stratosferycznego jest ściągane i kumulowane zimne powietrze odcięte od troposfery z powodu występowania jego niższego odpowiednika, czyli prądu strumieniowego, który hamuje zejście chłodu do troposfery.
Prognozowana prędkość wiatru w wirze polarnym, 17 listopada 2023
Wiry są ze są często sprzężone, dlatego dopóki nie nastąpi wyraźne osłabnięcia i rozbicie wiru polarnego przez gwałtowne ocieplenie stratosferyczne, to na przeważającym obszarze Europy dominują warunki pogodowe w trakcie zimy charakterystyczne dla cyrkulacji zachodniej z częstą wymianą mas powietrza, przelotnymi różnymi opadami, okresami z silnym wiatrem i generalnie z brakiem stabilności pogodowej w dłuższym okresie.
Prognoza silnego wiru polarnego, 27 listopada 2023
W ostatniej dekadzie listopada jest prognozowany nadal coraz silniejszy wir polarny z prędkością wiatru na wysokości izobarycznej 10 hPa powyżej 320 km/h. Mimo, że pojawi się również okres zalegania powietrza powyżej normy, to będzie się rozwijał i wczesne jego rozbicie nie jest prognozowane. W szczycie rozwoju wir polarny osiąga prędkość wiatru powyżej 400-600 km/h, a temperatura na wysokości ponad 25 km spada nawet poniżej -96 st. C. Przykładem jest początek 2020 roku, gdy mieliśmy najsilniejszy wir od 40 lat. W takich warunkach tworzą się mini dziury ozonowe oraz polarne chmury stratosferyczne. W tym sezonie obecnie nic nie wskazuje na to, aby to miał być rekordowo silny wir polarny, ale niewykluczone, że prognozy się zmienią, bo swoje do wzorca pogodowego na zimę dołoży również zjawisko El Nino, które w Europie zazwyczaj przynosi łagodne wydanie zimy.
Prognozowana anomalia temperatury na wysokości wiru polarnego, 25 listopada 2023
Dożyliśmy takich czasów, że zimę często przynosi dopiero rozbicie wiru polarnego. Z badań wynika, że od 1, do 5 tygodni później pojawiają się z tego powodu anomalie w postaci trwalszego zalegania jęzora zimnego powietrza z mrozem i śnieżycami nad danym regionem. Dochodzi wówczas do zablokowania odnogi rozpadającego się wiru i zejścia zimnego powietrza do troposfery, ale nie jest to zawsze regułą. Dzieje się tak w 75% przypadków. W ostatnich kilkunastu latach miało to miejsce w styczniu lub lutym, a niekiedy przeciągało się na marzec. Potencjalny silniejszy podmuch zimy z tego powodu może wystąpić między Europą, Azją i Ameryką Północną, jednak dopiero w prognozach bieżących można wskazać konkretny region.
Źródło: DobraPogoda24.pl
