Pogoda. Powinno być kilkanaście dni z deszczem, będzie miejscami kilka. Dlaczego kwiecień 2020 w Polsce przynosi niewiele opadów i burz?
Kwiecień 2020 przynosi bardzo mało opadów deszczu i burz w Polsce. Dni z deszczem możemy policzyć na palcach jednej ręki. Do 24 kwietnia mamy również regiony, gdzie praktycznie nie padało. Zadajecie pytanie, dlaczego nie pada, mimo, że średnia z wielolecia wskazuje na kilkanaście dni z deszczem w kwietniu?
Na mapie zaznaczone regiony Polski, gdzie do 24 kwietnia 2020 roku spadło co najmniej 5 mm deszczu. Dane: RainGRS/IMGW, Meteomodel
Przykładowo, w Rzeszowie średnia z wielolecia mówi o 16 takich dniach w kwietniu. W tym 2020 roku do tej pory mieliśmy 1 dzień z deszczem, a w zeszłym 2019 roku w kwietniu zanotowaliśmy 10 dni z opadami deszczu.
Opady deszczu w Polsce. Kwiecień 2020 dzień po dniu, od 1, do 23 kwietnia licząc od góry. Dane: RainGRS/IMGW, Meteomodel
Do 24 kwietnia tylko 1 dzień przyniósł zauważalne opady. To 13 kwietnia, gdy miejscami spadło co najmniej 5 mm, zwłaszcza na południowym wschodzie Polski.
Aby odpowiedzieć na zadane pytanie musimy spojrzeć na pogodę w szerszej skali. Od początku kwietnia obserwowaliśmy dominację układu wyżowego nad centralną i północno zachodnią Europą. Przez wiele dni wyż zapewniał nam stabilną pogodę, napływ nieco chłodniejszego powietrza, a także blokadę układów niżowych z frontami atmosferycznymi, które nie mogły się przedrzeć do środkowej Europy.
Średnie ciśnienie w Europie, między 5, a 15 kwietnia 2020
Na naszą uwagę zasługuje również aktywność północnego Atlantyku. Po wielu tygodniach pojawiania się głębokich ośrodków niżowych, w pierwszej połowie kwietnia Atlantyk wyraźnie się uspokoił o czym świadczy ujemny indeks NAO. W dalszej części kwietnia był neutralny, a wstępne prognozy na przełom kwietnia i maja wskazują na słabe i umiarkowane uaktywnienie się Atlantyku, co będzie miało wpływ na warunki pogodowe w Polsce.
Indeks NAO, zwróćmy uwagę nad dane z kwietnia 2020
To oznacza, że pogoda zacznie wreszcie być bardziej zmienna, ponadto miejscami pojawią się przelotne opady i burze. Zjawiska będą mieć ograniczony zasięg, dlatego nie złagodzą suszy, ale najważniejsze, że czeka nas przełamanie stabilności i zupełnego braku opadów.
Musimy również zwrócić uwagę na prąd strumieniowy. W minionych dniach kwietnia był on słaby i bardzo chaotyczny w rejonie Europy. Zwykle gdy jest silny i stabilny, to zapewnia nam dużą dynamikę w pogodzie, a co za tym idzie częstsze opady deszczu. Dzieje się tak, gdy różnica temperatury między Arktyką, a umiarkowanymi szerokościami geograficznymi jest duża. Wówczas prąd strumieniowy jest silny i stabilny, bo różnica temperatury jest jego motorem napędowym.
Chaotyczny i bardzo meandrujący prąd strumieniowy w rejonie Europy. 23 kwietnia 2020
Kiedy różnica temperatury się zmniejsza, co ma związek z coraz szybciej nagrzewającą się Arktyką (zmiany klimatyczne), wtedy prąd strumieniowy zwalnia i chaotycznie meandruje, a miejscami „zastyga” nad danym obszarem prowadząc do dłuższej blokady danego typu pogody. Krótko mówiąc - słabszy, wolniejszy i bardziej meandrujący jetstream powoduje ustabilizowanie pogody, dlatego czasami przez tygodnie może się utrzymywać aura z dominacja wyżu i suchą pogodą lub częstymi opadami i niższą temperaturą w zależności od obszaru na którym się utrzyma dłużej. Z kolei w zimie taka sytuacja grozi siarczystymi mrozami, śnieżycami lub łagodną pogodą w zależności od tego po której stronie naszego kraju utrzyma się dłużej prąd strumieniowy.
Najnowsze prognozy długoterminowe wskazują na warunki bardziej zmienne w kolejnych dniach z szansą na opady deszczu. W maju w porównaniu do kwietnia opady na pewno będą większe, ale raczej nie wystarczą one do złagodzenia suszy, bo będą one mieć przeważnie charakter przelotny związany z burzami. Tego typu opady charakteryzują się ograniczonym zasięgiem.
Prognozowane prawdopodobieństwo temperatury (górny wykres) i opadów (dolny wykres) według wiązek Ensembles
Pamiętajmy, że w maju średnia temperatura jest wyższa, Słońce operuje wyżej, a przez to parowanie po opadach postępuje szybciej. Najnowszą prognozę długoterminową na maj przedstawimy pod koniec kwietnia.
DobraPogoda24, Meteomodel, IMGW
