Nietypowa czarna zorza polarna nad Szkocją. Jak powstaje zjawisko anty-zorzy? ESA ma wyjaśnienie

Zorze polarne w atmosferze pojawiają się gdy elektrony wiatru słonecznego docierają do Ziemi i zaczynają świecić w górnych warstwach. Zwykle zorza polarna przybiera kolor czerwony, zielony i purpurowy, ale zdarza się również, że na niebie obserwujemy nietypowy czarny kolor pierścienia lub wyraźnej plamy, czy szerokiej smugi. Niektórzy badacze nazywają to zjawisko anty-zorzą. Nadal trwają badania nad tym zjawiskiem, ale prawdopodobnie jest to wynik odwrotny do typowego powstania zorzy.

Czarna zorza zaobserwowana nad Szkocją, 18 kwietnia 2021. Foto: Alan C Tough

Gdy elektrony wiatru słonecznego odbijają się w górę od ziemskiej atmosfery, widzimy wtedy rzadką „czarną zorzę”. Badania czarnej zorzy polarnej nadal są w powijakach.

Schemat powstawania czarnej zorzy. Ilustracja: ESA

Do tej pory flota sond Cluster, Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA przeleciała nad czarną zorzą w 2001 roku. Czujniki wykryły proces powstawania tego typu zorzy. Zanotowano wówczas silne dodatnie pole elektryczne w strefie czarnej zorzy polarnej. To idiosynkratyczne pole zatrzymywało, a nawet cofało, normalnie opadający deszcz elektronów powodujących zwykłą widzialną zorzę polarną.

Piękna zorza polarna widoczna w Szkocji. Dodatkowo widoczne zjawisko czarnej zorzy, tzw. anty-zorzy. Foto: Alan C Tough

Generalnie ESA wyjaśnia, że jest to proces odwrotny do tego, który tworzy widzialne zorze polarne, w których elektrony schodzą się spiralnie z kosmosu do atmosfery w ramach podobnych, ujemnie naładowanych struktur.

Przy tej okazji warto przypomnieć odkrycie i opisanie zorzy polarnej wcześniej nieznanej nauce. Zjawisko sfotografowano w Skandynawii.

DobraPogoda24, ESA, Spaceweathergallery